Gastroskopia

 

Gastroskopia to badanie endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego, czyli przełyku, żołądku i dwunastnicy. Jeżeli odczuwasz zgagę, problemy z przełykaniem, pojawiają się nudności i wymioty lub notorycznie występuje ból brzucha, warto umówić się na konsultację z lekarzem specjalistą - gastroenterologiem (potocznie gastrologiem) i rozważyć wykonanie gastroskopii.

 

Czym jest gastroskopia?
Podstawowym badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego jest gastroskopia. Badanie ocenia stan przełyku, żołądka i dwunastnicy. Polega na wprowadzeniu przez usta gastroskopu, czyli urządzenia przypominającego przewód wyposażony w kamerę i oświetlenie. Lekarz wykonujący badanie powoli przesuwa gastroskop oglądając przełyk, żołądek i dwunastnicę na ekranie monitora. W przypadku stwierdzenie objawów choroby, lekarz może wykonać zdjęcie lub pobrać wycinek (biopsję) do badania pod mikroskopem (badanie histopatologiczne).

Gastroskopia pozwala ocenić błonę śluzową przełyku, w tym zmiany refluksowe i owrzodzenia oraz funkcjonowanie zwieracza przełyku - często zaburzone w chorobie refluksowej przełyku. Ponadto w gastroskopii lekarz ocenia stany zapalne, owrzodzenia i nadżerki występujące w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Często przyczyną tych dolegliwości jest infekcja bakterią Helicobacter pylori, co podczas badania gastroskopii zostanie sprawdzone w teście ureazowym i/lub badaniu wycinka błony śluzowej. W gastroskopii oceniana jest również dwunastnica, co stanowi ważny element diagnostyczny choroby wrzodowej dwunastnicy, jak i celiakii (choroby trzewnej). Ponadto, w badaniu endoskopowym oceniana jest elastyczność ścian przewodu pokarmowego - ważny element oceny w kierunku raka przełyku i żołądka. Dodatkowo, gastroskopia pozwala ocenić występowanie żylaków przełyku i dna żołądka, często obecnych w marskości wątroby. 

Lekarz endoskopista w trakcie zabiegu może pobrać wycinek błony śluzowej, szczególnie w przypadku zaobserwowanych patologii (np. guzy, owrzodzenia lub polipy), jak i w celu diagnostyki wynikającej ze wskazań do badania (infekcja Helicobacter pylori lub eozynofilowe zapalenie przełyku). Pobrany wycinek poddawany jest badaniu pod mikroskopem (histopatologicznemu), w celu określenia charakteru zmian, a wynik dostępny jest w ciągu około 14 dni.

Diagnostykę przewodu pokarmowego, zanim przejdziemy do gastroskopii, zazwyczaj poprzedza USG jamy brzusznej. Jest to metoda nieinwazyjna umożliwiająca wstępną ocenę narządów jamy brzusznej.

 

Gastroskopia diagnostyczna i terapeutyczna (zabiegowa)
Gastroskopia, poza rolą diagnostyczną chorób przełyku, żołądka i dwunastnicy, może stanowić formę leczenia (gastroskopia zabiegowa). Odpowiednia diagnostyka pozwala na dobranie odpowiedniej metody leczenia (dieta, zmiana stylu życia, leczenie farmakologiczne lub zabiegowe) oraz uzyskać bardzo dobre wyniki - ustąpienie dolegliwości. 

 

Gastroskopia diagnostyczna
Ta forma leczenia pozwala wykryć:
-chorobę refluksową przełyku
-chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy dwunastnicy,
-żylaki przełyku i dna żołądka
-nowotwory (raka) przełyku, żołądka (np. chłoniaka) i dwunastnicy, 
-zapalenie błony śluzowej przełyku, żołądka i dwunastnicy wywołane przez wirusy, bakterie i grzyby,
-celiakię (choroba trzewna),
-eozynofilowe zapalenie przełyku,
-zmiany wywołane działaniem środków chemicznych (leki, zmiany popromienne),
-przepuklinę rozworu przełykowego,
-przełyk Barretta. 

 

Gastroskopia terapeutyczna (zabiegowa)
Zadania terapeutyczne gastroskopii zabiegowej pozwalają na:
-usunięcia ciał obcych,
-usunięcia polipów,
-wykonania gastrostomii (PEG),
-zatamowania krwawień,
-zamknięcia przetok,
-poszerzania zwężeń przełyku,
-protezowania przełyku,
-opaskowania żylaków przełyku,
-usunięcia błony śluzowej wraz ze wczesnymi zmianami nowotworowymi.

Innym rodzajem badania, które pomaga w diagnostyce dolegliwości układu pokarmowego, jest kolonoskopia, która służy do oceny dolnego odcinka przewodu pokarmowego, w tym końcowego odcinka jelita cienkiego oraz całego jelita grubego w tym odbytnicy.

 

Kiedy wykonać gastroskopię?
Badanie endoskopowe wykonywane są na podstawie skierowanie od lekarza, ponieważ wcześniejszy wywiad chorobowy może określić zakres badania. Jakie objawy powinny skłonić do wizyty u lekarza specjalisty gastroenterologa i rozważenia gastroskopii?

ból nadbrzusza - dyspepsja

szczególnie u osób w wieku >45 lat

utrzymująca się od >2 mies. lub nawracający 

u osób z nowotworem przewodu pokarmowego w wywiadzie rodzinnym

u chorych przyjmujących niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ, np. ibuprofen, ketoprofen, diklofenak itp.)

objawy alarmowe (WSKAZANIA PILNE)

trudność w połykaniu - dysfagia 

bolesne połykanie - odynofagia

niezamierzona utrata masy ciała

silny ból w nadbrzuszu pojawiający się nocą

wyczuwalny palpacyjnie guz w jamie brzusznej lub powiększenie węzłów chłonnych

zgaga - szczególnie gdy uporczywe objawy choroby refluksowej przełyku

szczególnie u chorych w wieku >50 lat

długotrwałe (powyżej kilku miesięcy)

utrzymujące się lub nawracające pomimo leczenia

nietypowe (po wykluczeniu przyczyn spoza przewodu pokarmowego)

ból w klatce piersiowej o niejasnej przyczynie

niedokrwistość z niedoboru żelaza

krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego

czarne (smoliste) stolce

fusowate wymioty

przewlekła biegunka (podejrzenie celiakii)

utrzymujące się lub nawracające wymioty o nieustalonej etiologii

rodzinna polipowatość gruczolakowata

podejrzenie nowotworu 

marskość wątroby (w celu oceny występowania żylaków przełyku i żołądka)

Objawów nigdy nie warto bagatelizować. Badanie pozwala na dokładną ocenę górnego odcinka przewodu pokarmowego, a właściwa diagnoza pozwala na skuteczne leczenie.

 

Gastroskopia - jak przebiega badanie krok po kroku?
Przed badaniem przygotuj się - sprawdź leki które przyjmujesz oraz ustal z lekarzem kierującym, czy należy zmienić schemat przyjmowania leków przed badaniem. Na 12 godzin przed badaniem nie pal, na 8 godzin przed badaniem nie jedz, a na 4 godziny przed badaniem nie pij.

Przyjedź około 15 minut przed umówionym terminem badania - potrzebny będzie czas na rejestrację oraz rozmowę z pielęgniarką i lekarzem i udzielenie zgody na badanie. 

Jeśli wybrano badanie z analgosedacją (tzw. “znieczuleniem dożylnym”, przed badaniem odbędzie się kwalifikacja z anestezjologiem oraz założenie wkłucia dożylnego.  

Przed przystąpieniem do badania należy wyjąć protezy zębowe i zdjąć okulary. Następnie  podawany jest miejscowy lek zniczulający, rozpylony na tylną ścianę gardła Następnie kładziesz się na lewym boku z głową skierowaną w kierunku klatki piersiowej. 

Kolejnym krokiem jest nałożenie pacjentowi ochraniacza na zęby, aby w trakcie badania byly bezpieczne.

Badanie wykonuje się przy pomocy gastroskopu - urządzenia medycznego przypominającego giętka i miękka rurka, którą wprowadza się przez usta, a następnie gardło, do przełyku, żołądka i dwunastnicy. 

Badanie może być nieprzyjemne, choć rzadko jest bolesne. Duże znaczenie ma aspekt psychologiczny, czyli nastawienie pacjenta. W trakcie badania najtrudniej powstrzymać odruch wymiotny, pojawiający się w trakcie gastroskopii. Choć nie jest to obowiązkowe, to wielu pacjentów decyduje się na znieczulenie. Dzięki temu badanie jest bezbolesne, a przy tym zmniejsza się ryzyko pojawienia się odruchu wymiotnego.

W trakcie zabiegu należy miarowo oddychać i nie połykać śliny, która będzie wypływała z ust pacjenta. Warto wiedzieć, że podczas badania do żołądka trafia niewielka ilość powietrza. W związku z tym możesz mieć poczucie wzdęcia i odbijania, ale to normalne zjawiska, które szybko ustępują po zabiegu.

Biopsja- czasami jest potrzeba wykonania biopsji, wtedy przez endoskop lekarz wprowadza specjalne narzędzia i pobiera próbki komórek.

Po skończonym badaniu lekarz szybko i bezboleśnie wyjmuje endoskop.

Wyniki badania - opis obrazu endoskopowego oraz wynik testu ureazowego (jeśli był wykonywany) pacjent otrzymuje zaraz po wykonaniu badania.

Wynik badania histopatologicznego wycinków uzyskanych podczas badania dostępny będzie po około 14 dniach w Rejestracji.

Czas badania jest krótki i wynosi od 10 do 30 minut.

 

Badania laboratoryjne z krwi w znieczuleniu ogólnym, powinny być wykonane do 7 dni przed badaniem:

morfologia

glukoza

kreatynina

elektrolity

INR

APTT

+ EKG bez opisu.

 

Badania laboratoryjne z krwi do zabiegu bez znieczulenia, powinny być wykonane do 7 dni przed badaniem:

morfologia

INR

APTT

 

 

Dokumenty do pobrania:

 

PDF123-Oświadczenie o UPOWAŻNIENIU.pdf (635,40KB)

PDFZal. 1 do PR 09 - Ulotka informacyjna gastroskopia.pdf (406,20KB)

PDFZal. 3 do PR 09 - Ulotka informacyjna polipektomia- 01.03.2024.pdf (489,58KB)

PDFZalacznik nr 5 do PR 09 - Ankieta anestezjologiczna-07.03.2024.pdf (98,07KB)

 

Pracownia Ednoskopii w Kłobucku

ul. 11 Listopada 5E

42-100 Kłobuck

tel. 34 321 48 96 lub

34 317 22 06 wew. 196

Rejestracja czynna od poniedziałku do piątku od 8.00 do 14.30