COVID-19 - PORADNIK DLA PACJENTA.

 COVID-19 - PORADNIK DLA PACJENTA

 

 

JAK SIĘ CHRONIĆ PRZED KORONAWIRUSEM?

 

1. Utrzymuj dystans 2 metrów! Unikaj niepotrzebnych spotkań.

 Zasłaniaj maską usta i nos. Udowodniono, że jeśli maskę  noszą dwie  osoby,   prawdopodobieństwo zarażenia koronawirusem jest niewielkie. Osoby       z grupy ryzyka ciężkiego przechorowania COVID-19 to  osoby starsze, otyłe,

obciążone przewlekłymi  schorzeniami  układu  oddechowego, krążenia, z zaburzeniami odporności, chorujące onkologicznie. Przy czym podeszły wiek jest najmocniejszym czynnikiem ryzyka. Nawet jeśli nie należysz do tej grupy,  Twoja maska i Twoje odpowiedzialne zachowanie  może uchronić te osoby przed zachorowaniem.

Dezynfekuj ręce!

2. Pij co  najmniej 1,5 litra płynów na dobę, najlepiej wodę niegazowaną! Jedz dużo warzyw i  owoców, które są źródłem witamin i antyoksydantów niezbędnych do prawidłowego działania układu odpornościowego. Według zasad prawidłowego żywienia powinno się przyjmować co najmniej  5  porcji warzyw i owoców dziennie w proporcjach  4 warzywa na 1 owoc. Jedna porcja to w przybliżeniu  jedno średniej  wielkości warzywo lub owoc - np. marchew, burak, pomidor, ogórek, cebula, jabłko lub  pięć garści warzyw liściastych - np. sałaty lub szklanka drobnych owoców np. borówek, truskawek, wiśni. lub jedna szklanka soku. Możesz warzywa i owoce przyjmować w postaci sałatek, surówek, zup, naturalnych soków.

3. Suplementuj witaminę D3! Niestety w naszym klimacie i w jesienno-zimowej porze roku w naszej skórze nie wytworzy się odpowiednia ilość tej drogocennej dla odporności witaminy. Trudno też dostarczyć jej w wystarczającej ilości z pokarmem - pochodzi głownie    z tłustych ryb.

Zatem należy uzupełniać witaminę D3 średnio w ilości 1000 - 2000 jednostek dziennie. Zapytaj swojego lekarza o odpowiednią dla siebie suplementację w zależności od Twojego wieku i stanu zdrowia.

4. Dbaj o aktywność fizyczną! Zalecana przez Światową  Organizację Zdrowia dobowa aktywność to zaledwie 30 minut dziennie umiarkowanego wysiłku np. spaceru.

5. Wysypiaj się! Kładź się spać przed 23.00. Jeśli po 21.00 wyłączysz  światło, w ciemnościach w mózgu następuje wydzielanie  melatoniny, która nie dość że pomaga zasnąć, to jest także silnym antyoksydantem warunkującym prawidłową odporność.

6. Nie stresuj się ! Stres to reakcja Twojego organizmu na wymagającą sytuację, która zakłóca jego równowagę. Warto ograniczyć dopływ przykrych bodźców np. negatywnych informacji, a oglądać przyjemne, zabawne  filmy,  słuchać relaksującej muzyki, rozmawiać  z  przyjaznymi osobami, czytać dobrą literaturę. Nie „zajadaj” jednak stresu słodkościami  - pamiętaj, że osoby z prawidłową masą ciała lepiej przechodzą chorobę, niż osoby otyłe.

7. Prewencyjnie zadbaj o jak najlepsze funkcjonowanie układu oddechowego poprzez ćwiczenia   oddechowe!  Im wyjściowo sprawniejszy jest układ oddechowy, tym efektywniej będzie pracował podczas choroby. Ćwiczenia oddechowe przeciwdziałają poważnym komplikacjom COVID-19 oraz przyspieszają powrót do zdrowia.

Ćwiczenia oddechowe najlepiej wykonywać  o stałej porze, rano lub wieczorem, w przewietrzonym pomieszczeniu lub na świeżym powietrzu.

Najlepiej  rano na czczo.

Zwykle wykonujemy je w pozycji siedzącej (czasem leżącej), na krześle lub na podłodze (na macie, kocu, dywanie). Ważne jest utrzymanie prostych pleców, dlatego na początku lepiej poszukać dla nich oparcia. Jeśli praktykujesz w siadzie na podłodze, „przyklej” plecy do ściany, tak by Twoje ramiona, grzbiet i dolna część pleców stykały się z nią.

 Staraj się oddychać przez nos. Jeśli z przyczyn chorobowych nie możesz oddychać przez nos, oddychaj przez usta, a w miarę odzyskiwania drożności nozdrzy przestawiaj się na oddech nosowy. Oddychaj torem brzusznym - podczas wdechu Twój brzuch wypełnia się powietrzem jak balon, a  podczas wydechu zapada się. 

Oddychaj powoli. Nabieraj powietrza licząc powoli  do czterech, wstrzymaj na chwilę powietrze. Wydychaj powietrze  licząc do sześciu. Zanim ponownie nabierzesz powietrza, wstrzymaj na chwilę oddech. Na początek wystarczy około 20   powtórzeń.

Poniżej link filmu instruktażowego jak samodzielnie wykonywać ćwiczenia oddechowe w domu/szpitalu dla osób z COVID-19 lub osób z  niewydolnością oddechową, z chorobami układu krążenia lub innymi chorobami współistniejącymi, zagrożonych COVID-19, przygotowany przez dr n. med. Justynę

Bugałę-Szpak z Oddziału Rehabilitacji

Kardiologicznej Wojewódzkiego Szpitala

Specjalistycznego w Legnicy. 

https://www.mp.pl/pacjent/rehabilitacja/rehabilitacja-medyczna/234717,cwiczenia-oddechowe-do-samodzielnego-wykonywania

 

CO ZROBIĆ, JEŚLI PODEJRZEWAM  U SIEBIE INFEKCJĘ COVID-19?

 

1. Jeśli masz objawy infekcji i/lub kontaktowałaś/łeś się z osobą z dodatnim wynikiem testu w kierunku koronawirusa SARS-CoV-2, zadzwoń do swojej poradni podstawowej opieki zdrowotnej i zgłoś potrzebę teleporady.

2. Podczas teleporady lekarz określi, czy są wskazania zlecenia testu w kierunku SARS-CoV-2 oraz czy jest potrzeba wizyty w przychodni.

3. W  razie konieczności wykonania testu, otrzymasz numer zlecenia na test, z którym należy się udać do punktu wymazowego.  W powiecie kłobuckim testy są wykonywane w punkcie wymazowym mieszczącym się w Szpitalu Rejonowym w Kłobucku. Zanim udasz się na test, zadzwoń do Izby Przyjęć (tel 34 317 28 61 wew. 164) celem umówienia się na badanie. Przygotuj swój numer PESEL i nr zlecenia na test. Jeśli masz udokumentowane uprawnienia, które obligują do przyjęcia Cię poza kolejnością, zgłoś je osobie rejestrującej.

4. Od następnego dnia po wystawieniu zlecenia na test automatycznie jesteś objęta/ty dziesięciodniową KWARANTANNĄ. To oznacza, że jako osoba potencjalnie zakaźna nie możesz opuszczać domu i kontaktować się z innymi osobami poza tymi, z którymi pozostajesz w jednym gospodarstwie domowym. Nie potrzebujesz wówczas zwolnienia lekarskiego.

5. Kiedy otrzymasz wynik testu, należy skontaktować się ponownie z lekarzem z Twojej poradni podstawowej opieki zdrowotnej.

6. Dodatni wynik testu oznacza, że jesteś osobą zainfekowaną koronawirusem. Nadal nie możesz opuszczać domu, ale kwarantanna jest zmieniona przez lekarza na IZOLACJĘ. Izolacja trwa 10 dni w przypadku osób bezobjawowych i 13 dni w przypadku osób objawowych. Izolacja jest równoznaczna ze zwolnieniem lekarskim. W zależności od objawów lekarz wyda odpowiednie zalecenia.

7. Osoby, z którymi mieszkasz zostają objęte kwarantanną nałożoną  przez SANEPID. Chroń je - unikaj  ich towarzystwa, noś maskę we wspólnej przestrzeni, dezynfekuj ręce.

8.  Pod koniec izolacji, czyli około 8 doby skontaktuj się telefonicznie z lekarzem celem oceny, czy możesz  zakończyć izolację terminowo, czy trzeba ją wydłużyć. Jeśli objawy ustąpiły, lekarz nie przedłuża izolacji,  która automatycznie wygasa.

 

MAM  POTWIERDZONE  ZAKAŻENIE KORONAWIRUSEM SARS-COV-2. CO TERAZ?

 

1.  Staraj się opanować stres, mimo obaw i natłoku przykrych i niepokojących informacji, jakimi podczas pandemii żyją wszyscy wkoło i codziennie karmią nas media. Oglądaj przyjemne filmy, czytaj ciekawe książki. Stres niekorzystnie wpływa na Twój  układ odpornościowy, a  jego prawidłowe działanie warunkuje skuteczne i szybkie rozprawienie się z wirusem.

2. W czasie infekcji wywołanej przez koronawirusa SARS-CoV-2  bardzo ważny jest odpoczynek i sen. Staraj się nie zarywać  nocy, ale zasypiać przed 23.00. Taka pora snu warunkuje prawidłowe wydzielanie melatoniny.

3.  Dbaj o odpowiednie nawodnienie, pij około 2 litrów płynu  na dobę.

4.  Nadal wspomagaj układ odpornościowy poprzez suplementację witaminy D3. Jeśli masz podwyższoną temperaturę, możesz zażyć leki ją obniżające - np. paracetamol,  ibuprofen. Nie przyjmuj na „własną rękę” antybiotyków, leków sterydowych, zawsze stosuj się do wskazówek lekarza.

5. Pamiętaj o diecie bogatej w warzywa - zawierają cenne antyoksydanty, które pomagają w zwalczaniu infekcji.

6.  Jeśli odczuwasz dolegliwości ze strony układu  oddechowego - np. męczy Cię kaszel, masz wrażenie,  że trudniej Ci się oddycha - skontaktuj  się z lekarzem. Spytaj, czy  możesz skorzystać z programu PULSOKSYMETR PLUS lub PULSECARE w celu otrzymania  pulsoksymetru do domu. To urządzenie monitorujące saturację, czyli wysycenie krwi tlenem. W przebiegu choroby COVID-19 u części pacjentów dochodzi do rozwoju śródmiąższowego zapalenia płuc i niewydolności oddechowej. Pomiar saturacji pomaga w określeniu  momentu, kiedy pacjent wymaga hospitalizacji i tlenoterapii.

Prawidłowy poziom saturacji u zdrowej osoby powinien wynosić 95 - 98%. Jeśli saturacja  spada poniżej 95%, to jest to sygnał świadczący o niedotlenieniu. Saturacja 92% i niżej jest wskazaniem,  że pacjent wymaga tlenoterapii. Saturacja 92% jest wskazaniem do kontaktu z lekarzem rodzinnym w godzinach pracy poradni lub ambulatorium w godzinach 18.00-8.00. Saturacja 90% i niższa jest wskazaniem do kontaktu z pogotowiem ratunkowym. Jeśli masz pulsoksymetr z programu PULSECARE kontaktujesz się z konsultantem    z programu.

UWAGA! U osób palących tytoń, z przewlekłymi schorzeniami układu oddechowego - astma, POCHP  wyjściowa wartość saturacji może być niższa (poniżej 95%), zatem ważna jest ocena początkowa saturacji, przy braku objawów świadczących o niedotlenieniu (jak np. duszność,  zaburzenia świadomości, zasinienie ust i twarzy, wyziębienie dłoni i stóp). U takich osób alarmujący jest spadek saturacji o co najmniej 3 procent w stosunku do poziomu notowanego w stabilnym okresie choroby.  Wówczas konieczny jest kontakt z lekarzem.

Telefon do Ambulatorium Kłobuck – 34 317 28 61 wew. 177, kom. 728 994 806
Telefon do Ambulatorium Krzepice – 34 317 50 50 wew. 26,
Telefon do Pogotowia Ratunkowego – 999, 112

 

Pomiaru saturacji należy dokonywać kilka razy w ciągu doby - średnio 3 razy dziennie. Dodatkowo - zawsze przy pogorszeniu samopoczucia, w szczególności jeśli pojawia się: - duszność, czyli uczucie braku powietrza, trudność z jego nabraniem, bardzo szybkie oddychanie, uczucie braku tchu (jak przy ciężkim wysiłku fizycznym, ale występujące w spoczynku).

Aby badanie było miarodajne i rzetelne należy przestrzegać kilku zasad:

•              urządzenie nakłada się  na palec wskazujący (dobór ręki jest dowolny);

•              nie zakłada się aparatu na palec, jeśli znajduje się na nim opatrunek medyczny: bandaż czy plaster, przed badaniem należy go zdjąć;

•              należy usunąć lakier do paznokci, tipsy itp. (barwnik lakieru fałszuje obraz badania);

•              aby opuszka palca znalazła się idealnie w środku urządzenia trzeba skrócić za długie paznokcie, w tym również usunąć tipsy;

•              palec powinien być suchy;

•              nie należy badać saturacji zaraz po przyjściu z dworu, lub kiedy palce są zmarznięte ( wcześniej należy je ogrzać);

•              należy uważać, by pulsoksymetr nie spadał z palca.

7. Jeśli nagle pojawia się uczucie, że brak Ci tchu, a oddech staje się szybszy i płytszy. Staraj się zachować spokój - to jest sytuacja bardzo stresująca, ale lęk nasila duszność. Duszność może być też  spowodowana wyłącznie na tle stresu.

Zwróć też uwagę, czy pojawiły się inne objawy świadczące o niedotlenieniu - nagłe wyziębienie palców dłoni i stóp, zasinienie ust i twarzy, zasinienie płytki paznokciowej, nagły szum w uszach, zaburzenia świadomości - jeśli tak, to niezwłocznie skontaktuj się z Pogotowiem Ratunkowym - tel. 999, 112

 Zastosuj techniki kontrolowanego oddechu.

A.    Usiądź przy stole lub  połóż się z wysoko opartą głową.

B.    Oddychaj  torem brzusznym - tak aby przy każdym wdech Twój brzuch napełniał się powietrzem jak balon, a przy wydechu zapadał się. Staraj się delikatnie spowolnić oddech. Nabieraj powoli powietrze przez nos podczas wdechu licząc do czterech, wypuszczaj powietrze przez nos podczas wydechu licząc do sześciu, odczekaj chwilę zanim ponownie nabierzesz  powietrza przy kolejnym wdechu.

C.    Kiedy się uspokoisz, możesz oprzeć głowę na stole.

D.  Jeśli posiadasz w domu pulsoksymetr, zmierz saturację (wysycenie tlenem krwi tętniczej) i w zależności od saturacji postępuj  zgodnie ze wskazówkami podanymi powyżej.

Spadek saturacji poniżej 90% jest wskazaniem do kontaktu z Pogotowiem Ratunkowym - tel. 999, 112

8. W czasie choroby  stosuj ćwiczenia oddechowe opisane powyżej i zaprezentowane na filmie - link do filmu:

https://www.mp.pl/pacjent/rehabilitacja/rehabilitacja-medyczna/234717,cwiczenia-oddechowe-do-samodzielnego-wykonywania

 

PRZECHOROWAŁAM/ŁEM COVID-19. CZY MOGĘ ZACHOROWAĆ PONOWNIE?

 

Uważa się, że po przechorowaniu COVID-19 odporność utrzymuje się od 3 do 6 miesięcy. Można oznaczyć w laboratorium poziom przeciwciał IgG najlepiej w czwartym tygodniu  po chorobie.

Jednak wciąż nie wiemy, jaki poziom przeciwciał zapobiega kolejnemu zachorowaniu, zwłaszcza gdy jesteśmy narażeni na wysoką dawkę wirusa - np. w bezpośrednim kontakcie z osobami wysoce zakaźnymi. U osób z osłabionym układem odpornościowym lub po przejściu bezobjawowej infekcji może wytworzyć się krótkotrwale bardzo niskie miano przeciwciał. Badanie ozdrowieńców, którzy zgłosili się do oddania osocza, w niektórych przypadkach pokazało, że nie mają one zerowy poziom przeciwciał. Dlatego ponowne zachorowanie jest możliwe. Przechorowanie nie oznacza, że można  zrezygnować ze środków ostrożności - nadal trzeba nosić maskę, zachowywać dystans społeczny, dezynfekować ręce dla bezpieczeństwa innych i dla nas samych.

 

REHABILITACJA  PO COVID-19

 

Po przebyciu ciężkiej postaci infekcji COVID-19 cześć pacjentów z trudem dochodzi do zdrowia. Mogą wystąpić problemy z układem oddechowym, układem krążenia, zaburzenia pamięci.  Zobacz, jak możesz sobie pomóc w warunkach domowych.

Poniżej link do poradnika WHO (Światowej Organizacji Zdrowia): „Wsparcie w samodzielnej rehabilitacji po przebyciu choroby związanej z COVID-19”. Krajowa Izba Fizjoterapeutów przetłumaczyła i dostosowała dokument do potrzeb polskich pacjentów. Jest on dostępny tutaj w wersji pdf:

 https://extranet.who.int/iris/restricted/bitstream/handle/10665/333818/WHO-EURO-2020-855-40590-54773-pl.pdf